www.eprace.edu.pl » koszty-jakosci » Koszty jakości » Ewidencja kosztów jakości

Ewidencja kosztów jakości

Stworzenie właściwej bazy informacyjnej w przedsiębiorstwie, która będzie dostarczała wyczerpujących informacji niezbędnych do obliczenia, analizowania, planowania oraz optymalizacji kosztów jakości jest całkowicie zależne od odpowiedniej ich ewidencji.

Liczba miejsc powstawania kosztów zależna jest od kilku zasadniczych czynników. Należą do nich: struktura organizacyjna przedsiębiorstwa, rozmiary produkcji, stopień centralizacji oraz decentralizacji odpowiedzialności i samodzielności finansowej departamentów, relacji między dostawcami i odbiorcami oraz metod określenia i pomiaru kosztów.

Powszechnie stosowane są trzy możliwości ustalania kosztów jakości:

a)sporadyczne i incydentalne ustalenie kosztów jakości [3, s. 96],

b)ustalenie kosztów jakości na postawie ciągłego procesu informacyjnego – rachunek kosztów jakości [3, s. 97],

c)ustalenie kosztów jakości powstających w kolejnych fazach cyklu życia produktu [12, s. 69].

Pierwsza z wymienionych metod daje gwarancję uzyskania jedynie ogólnych informacji o rodzaju, rozmiarach i strukturze ponoszonych kosztów. Podstawą informacji są dokumenty operatywne oraz konta księgowe, w których koszty jakości zapisywane są łącznie z innymi kosztami. Dopuszczalne jest przeprowadzenie szybkiej kontroli kosztów w ramach wewnętrznego auditu jakości. Wyniki uzyskane z takowej ewidencji mogą posłużyć do oceny firmy oraz dalszych rozważań. Wadą tej metody jest brak możliwości śledzenia trendów kształtowania się kosztów jakości, analizy aktualnych zagrożeń oraz podjęcia działań prewencyjnych ze stosownym wyprzedzeniem.

Innym sposobem ewidencji kosztów jakości jest wyszczególnienie w ramach cyklu życia produktu następujących etapów [26, s. 104]:

a)fazy marketingu – koszty powstające w tym etapie są wynikiem błędnego ocenienia preferencji rynkowych,

b)fazy projektowania produktu – koszty pojawiające się w tym etapie odzwierciedlają koszty prewencji, oceny jakości wyrobów i braków wewnętrznych,

c)fazy produkcji – w tej fazie powstające koszty są analogiczne do obecnych w fazie projektowania wyrobu,

d)fazy sprzedaży – koszty związane są bezpośrednio z klientem oraz jego stosunkiem do produktu, tj. koszty braków zewnętrznych, wśród których wyróżnić możemy koszty skarg, reklamacji, odszkodowań,

e)fazy eksploatacji produktu – koszty powstające w tej fazie związane są z nakładami ponoszonymi na gwarancję i rękojmię, naprawy gwarancyjne oraz, co zasadnicze, utratę klienta.

Rachunek kosztów jakości jest narzędziem rejestracji na odpowiednich kontach kosztów jakości. Może on przybrać formą stałego systemu ewidencyjnego lub fragmentarycznej ewidencji kosztów. Stały, jednolity system rejestracji kosztów daje możliwość prowadzenia analizy kształtowania się kosztów jakości. Ważną jego zaletą jest szansa natychmiastowej reakcji w sytuacji wystąpienia odchylenia od wyznaczonego poziomu kosztów. Fragmentaryczna rejestracja kosztów sprowadza się do wydzielenia obszarów, w których istnieje możliwość przeprowadzenia dokładnej analizy. Może być ona przeprowadzona na dwa sposoby: poprzez szybką, jednorazową diagnozę, która daje możliwość uzyskania jedynie przybliżonej wartości kosztów. Wyniki takiej ewidencji stanowią podstawę do dalszej oceny możliwości przedsiębiorstwa z punktu widzenia ich optymalizacji. Drugą opcją jest fragmentaryczna rejestracja kosztów, bazująca na danych księgowych. Uzyskane wartości podlegają dalszej ewidencji w określonych obszarach.

Ewidencję kosztów jakości opartą na planie kont można prowadzić z punktu widzenia następujących kryteriów [3, s. 97]:

a)rodzaju kosztów,

b)typów działalności (koszty ujmowane są w zależności od miejsc ich powstawania),

c)nośników kosztów (koszty ujmowane w odniesieniu do produktu).

Właściwa rejestracja kosztów jakości powinna być przeprowadzona zarówno przez producenta jak i konsumenta. Spora część firm ogranicza się do ewidencji kosztów jakości pojawiających się jedynie w procesach prowadzonych wewnątrz przedsiębiorstwa, zapominając jednocześnie o kliencie i kosztach, jakie może ponieść z tytułu np. wad występujących w produkcie.

Drugim, bardzo istotnym problemem jest brak możności jednoznacznego określenia rzeczywistych miejsc powstawania kosztów. Bardzo często przedsiębiorstwa nie rozróżniają dwóch istotnych terminów, a mianowicie: miejsce powstawania kosztów oraz miejsc ich ujawniania.

Ważnym elementem w ewidencji kosztów jest podzielenie całego przedsiębiorstwa na segmenty. Każdemu z takich obszarów będzie przypisany dany pracownik, który za różnice pomiędzy planem a rzeczywistym wykonaniem danego produktu, będzie ponosił pełną odpowiedzialność.



komentarze

Copyright © 2008-2010 EPrace oraz autorzy prac.